Komornik nie ma pierwszeństwa w egzekwowaniu kosztów
5 lutego 2018 r.
Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 30 stycznia 2018 r. w sprawie o sygn. akt III CZP 98/17 orzekł, iż koszty egzekucji należne komornikowi sądowemu, ustalone prawomocnym postanowieniem, nie korzystają z pierwszeństwa zaspokojenia przewidzianego w art. 1025 § 1 pkt 1 k.p.c. w innym postępowaniu egzekucyjnym.
W dniu 27 października 2017 r. pojawiła się w SN sprawa III CZP 98/17, dotycząca pierwszeństwa kosztów egzekucyjnych należnych komornikowi sądowemu. Pytanie prawne przedstawione do rozstrzygnięcia brzmiało:
Czy egzekwowane koszty egzekucyjne ustalone w innym postępowaniu egzekucyjnym korzystają z zaspokojenia w pierwszej kategorii przewidzianej w art. 1025 §1 pkt 1 k.p.c.?
Zgodnie z art. 1025 k.p.c. z kwoty uzyskanej z egzekucji zaspokaja się w pierwszej kolejności koszty egzekucyjne. Koszty te obejmują zarówno wynagrodzenie komornika jak również koszty poniesione przez wierzyciela w trakcie egzekucji. Pytanie przedstawione Sądowi Najwyższemu dotyczyło kosztów egzekucyjnych ustalonych we wcześniejszym postępowaniu, np. ustalonych prawomocnym postanowieniem w umorzonym postępowaniu egzekucyjnym z powodu bezskuteczności egzekucji (art. 824 §1 pkt 3 k.p.c.).
Dotychczasowe stanowisko Sądu Najwyższego, jak chociażby w sprawie o sygn. akt III CZP 1/13 z dnia 8 marca 2013 r. przyznawało raczej pierwszeństwo komornikowi w egzekwowaniu kosztów ustalonych w innym postępowaniu. W uzasadnieniu ww. orzeczenia wskazano: „Zasada unifikacji kosztów postępowania egzekucyjnego, a także akcesoryjny charakter tych kosztów w stosunku do zasadniczego przedmiotu postępowania, jakim jest wykonanie tytułu wykonawczego powoduje, że zaspokojenie kosztów egzekucji w innym postępowaniu egzekucyjnym, niż to, w którym powstały podlega ograniczeniom. Nie budzi zastrzeżeń prawo egzekwowania kosztów bezskutecznej egzekucji w ponownym postępowaniu. wszczętym na podstawie tego samego tytułu wykonawczego; dopuszcza się także możliwość wszczęcia egzekucji obejmującej wyłącznie koszty takiego postępowania, jeżeli dłużnik dobrowolnie spłacił zadłużenie poza kosztami egzekucji. Koszty egzekucji ustalone postanowieniem przewidzianym w art. 770 i art. 7701 k.p.c. wlicza się wówczas na podstawie art. 46 ust. 1 i 2 u.k.s.e. do wartości egzekwowanego świadczenia, stanowiącej podstawę ustalenia opłaty egzekucyjnej; nadal jednak korzystają one z uprzywilejowanej kolejności zaspokojenia (art. 1025 § 1 pkt 1 k.p.c.).”
Uchwała z dnia 30 stycznia 2018 r. oznacza, iż zaspokojeniu w kategorii pierwszej podlegają tylko te koszty egzekucyjne, które powstały w postępowaniu, z którego uzyskano sumę podlegającą podziałowi. W takiej sytuacji koszty poprzedniej bezskutecznej egzekucji powstałe w innych postępowaniach zaspokajają się na zasadach ogólnych, czyli jako należności główne w kat. 9 albo 10, przy uwzględnieniu pierwszeństwa pod tytułem szczególnym.
